Kübalı sağlıkçılar depremzedelerin yaralarını sarıyor

 

Türkiye 6 Şubat sabahında tarihinin en büyük “doğa” felaketlerinden birine uyandı. Ancak deprem felaketi çok kısa süre içinde bir “sosyal” felakete dönüştü ve insanlar günlerce enkaz altında kalan yakınlarının ölümünü izlemek zorunda kaldılar.

 

Bu yazı kaleme alındığında deprem üzerinden 20 gün geçmiş olmasına rağmen deprem bölgesinden çığlıklar gelmeye devam ediyor. Yetkililerin kimseyi aç ve açıkta bırakmadıkları iddialarına karşı, her gün ekranlarda belediye başkanları ve kendilerine mikrofon uzatılan yurttaşlar hala çadır gereksinimlerinin karşılanmadığını ifade ediyorlar.

Deprem bölgesinde salgın hastalık endişesi had safhada. Hala tuvalet sorunu çözülebilmiş, insanlara temiz su sağlanabilmiş değil. Diğer yandan bölgede çocukların aşılanıp aşılanmadığını da bilmiyoruz.

 

Kuşkusuz bu süreçte insanlara umut veren, onların yaşama tutunmasına yardımcı olan güzel gelişmeler de yaşandı. Bunlardan biri Küba’dan Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı’nın depremzedelere yardımcı olmak için ülkemize gelmesiydi.

Bölgede 101'i hekim 448 sağlık emekçisinin depremde yaşamını yitirdiği ve 528 sağlık emekçisinin yaralandığı göz önüne alındığında Küba'nın yardımı daha da önem kazanıyor.

KARA GÜN DOSTU

Depremin ilk saatlerinde Küba Ulusal Meclis Başkanı Juan Esteban Lazo Hernandez, “Yıkıcı deprem karşısında Türkiye ve Suriye Parlamentoları ve halklarıyla dayanışma içinde olduğumuzu ifade ediyoruz. Kurbanların aile ve arkadaşlarına en derin başsağlığı diliyoruz" şeklinde bir açıklama yaptı.

 

Hemen ardından Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel Bermúdez kurbanların bakımı için işbirliği teklif etti: 

“Türk halkına ve devletine, şiddetli depremin yol açtığı can kayıpları, yaralanmalar ve maddi hasarlar nedeniyle Küba'nın desteğini ve en içten taziyelerimizi iletiyor, mağdurlara yardım konusunda işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu bildiriyoruz”.

10 Şubat 2023 Havana

Türkiye’nin yardım teklifini kabul etmesi üzerine Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı hemen harekete geçerek Türkiye ve Suriye’ye yardım için gelecek ekipler oluşturdu. Türkiye’ye 32 ve Suriye’ye 27 kişilik iki ekip 11 Şubat tarihinde hazırlıklarını tamamlayarak Havana’da yapılan bir törenle yola çıktılar.

 

11 Şubat 2023 Uluslararası José Martí Havaalanı

Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı 12 Şubat’ta 20 hekim ve 12 hekim dışı sağlık emekçisi olmak üzere dördü kadın 32 kişilik bir ekiple Türkiye’ye geldi ve İstanbul havaalanında Küba’nın Türkiye Büyükelçisi Alejandro F. Díaz Palacios tarafından karşılandı. 

12 Şubat 2023 İstanbul Havaalanı

Tugay aynı gün depremin merkezi konumundaki Kahramanmaraş’a geçerek, Necip Fazıl Şehir Hastanesi’ne ulaştı.

 

12 Şubat 2023 Kahramanmaraş

Ertesi gün ekibin sosyal medyayı en çok kullanan üyesi Kapsamlı Genel Tıp uzmanı Dr. Yordys Lázaro Medero Batista Küba’daki dostlarına twitter mesajında “Türkiye'deyiz!!! Hava soğuk ama karşılama sıcak. Bugün Türk halkının sağlığı için çalışmalarımıza başlıyoruz, uzun günler bizi bekliyor ama durmayacağız çünkü aşkla hayat kurtarmaya çalışıyoruz” diyordu.

 

Sağlık Bakanlığı yetkilileriyle görüşerek depremzedelere nasıl yardımcı olabileceklerini planlayan Tugay 15 Şubat’ta biri hastanede görev alacak ve diğeri kırsal alanda çalışacak iki gruba ayrıldı. Aynı gün kırsal alanda çalışacak 3 Kapsamlı Genel Tıp uzmanı hekim, 3 hemşire, 1 psikolog, 1 epidemiyoloji ve hijyen uzmanı ve 1 tercümandan oluşan 9 kişilik bir ekip Elbistan’ın Büyükyapalak beldesine ulaşarak, Şehit Zeki Bölükbaşı Aile Sağlığı Merkezi’nde göreve başladı.

 

19 Şubat’ta Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi’nde kalan cerrahi ekibin, 4’ü pediatrik olmak üzere 13 büyük ameliyat gerçekleştirdiği açıklandı. Ekip ortopedik ameliyatlar yanında, safra kesesi veya apandisit gibi ameliyatlar da gerçekleştirdi.

 

20 Şubat’ta bölgede meydana gelen 6.4 ve 5.8 büyüklüğündeki iki artçı deprem Tugay üyelerinin Küba’daki yakınlarını telaşlandırdı fakat kısa sürede de artçı depremlerde ekip üyelerinin bir zarar görmediği açıklanınca yürekler ferahladı.

 

21 Şubat’ta Küba Devlet Başkanı Díaz-Canel and ve Küba Sağlık Bakanı Morales Ojeda, Türkiye’de görevli Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı emekçilerine selam gönderdiler, onlarla gurur duyduklarını ifade ettiler. Küba başbakanı Manuel Marrero Cruz da yaptığı açıklamada, "Sağlık emekçilerimiz kardeş Türkiye'de yorulmadan dayanışma yardımlarını sürdürüyor" dedi.

 

Kübalı sağlık emekçileri Elbistan’da depremzedeleri evlerinde ziyaret ederek gönülleri fethetti. Dil engelini aşarak “sevginin dili” ile Elbistanlı yoksul köylülerle iletişim kurmayı başaran ekip üyeleri Büyükyapalak’da yöre halkıyla kalıcı dostluklar kurdular.

 

22 Şubat’ta Küba’nın Türkiye Büyükelçisi Alejandro Díaz Palacios ve Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı’nın lideri dahiliye uzmanı Dr. Juan Carlos Dupuy Núñez, Sağlık Bakanlığı yetkilileri ile Kahramanmaraş’ta görüşerek bir durum değerlendirmesi yaptılar ve çalışmaların nasıl devam edeceğini görüştüler. 

Büyükelçi Diaz Palacios aynı gün Büyükyapalak beldesine giderek ekibin sahada görevli üyelerini ziyaret etti.

 

Aynı gün Türkiye’nin Cumhuriyet ve Milliyet gibi büyük gazeteleri Tugay’ın Kahramanmaraş’taki çalışmalarını haberleştirdiler ve en çok sağlık emekçilerinin depremzedelerin evlerine giderek hizmet sunmasını öne çıkarttılar. 

Özellikle pediatri uzmanı Dr. Alemy Paret Rodríguez’in Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi’ndeki Çocuk polikliniğinde hasta çocukların kendisine gelmesini beklemek yerine sokak sokak dolaşıp yardım edecek çocuk araması büyük ilgi uyandırmış görünüyordu.

 

Küba’da rutin olan evde sağlık hizmeti aslında Türkiye’de de 1960’lı ve 70’li yıllarda Sağlık Ocakları tarafından sunuluyordu fakat 12 Eylül faşist darbesiyle daha önce Milliyetçi Cephe hükumetleri tarafından askıya alınmış olan sağlıkta sosyalleştirme uygulamalarına tamamen son verilince bu hizmet rutinden kaldırıldı.

 

Kahramanmaraş’ın yoksul köylüleri Tugay’ın hizmetinden çok memnundu fakat aynı zamanda endişeliydiler. Acaba Tugay Kahramanmaraş’ta ne kadar kalacaktı. Ekibin hekim üyelerinden Dr. Yordys Lázaro Medero Batista arkadaşları adına merakları giderdi: “Gerektiği sürece burada kalacağız”.

 

Necip Fazıl Şehir Hastanesi’nde görevli Kübalı sağlık emekçileri kısa sürede Türkiyeli meslektaşlarıyla kaynaştılar ve ameliyathanede birlikte çalışmaya başladılar: 

“Türk meslektaşlarımızla harika bir ekip oluşturduk, sahada ve ameliyathanede Kübalı veya yerli yok, hastaya yardım etmek isteyen profesyoneller var ve boş zamanlarımızda arkadaşça paylaşıp gülüyoruz”.

Küba Sağlık Bakanlığı, Kapsamlı Genel Tıp uzmanı Dr. Abel Aguilar Rodríguez’in Büyükyapalak öykülerini (günlüklerini) grafiklerle birlikte yayınlayarak Kübalı sağlık emekçilerine sundu.

TARİH CHE’Yİ HAKLI ÇIKARTTI

Küba devriminin efsanevi lideri Dr. Ernesto Che Guevara, 1960 yaz sonunda yaptığı bir konuşmada yeni mezun hekimlerin kırsal bölgelere gitmek için para istemelerinden yakınıyor ve soruyordu:

 

“Peki, aileleri genellikle eğitim masraflarını karşılayabilen bu gençlerin yerine daha talihsiz koşullara sahip olan yeni mezun gençler mesleğe atılıyor olsaydı ne olurdu? Diyelim ki onlar yerine iki yüz üç yüz kadar köylü genç şans eseri üniversite koridorlarında belirseydi ne olurdu”?

 

 Ve ardından şöyle yanıtlıyordu:

 

“Bu köylü gençler, kendi kardeşlerine yardım etmek için samimi bir heyecanla basitçe hemen yola koyulurdu. Aldıkları eğitimin boşa gitmediğini kanıtlamak için en güç ve en fazla sorumluluk isteyen görevleri talep ederlerdi. İşte bunlar, bundan altı ya da yedi yıl sonra köylü ve işçi çocukları mesleki diplomalarını aldığında gerçek olacaktır”.

 

Bugün görüyoruz ki tarih Che’yi haklı çıkarttı. Depremzedelere hizmet için hiçbir şey talep etmeden ülkemize koşan 32 kahraman Kübalı sağlık emekçisi bunun somut kanıtıdır.

Nitekim Tugay’ın pediatri uzmanı Ciego de Ávilalı Dr. Alemy Paret Rodríguez bir röportajında şu cümleleri kuruyordu:

 

“Genelde biz hekimler zorluklardan kaçınmayız ve korkmayız. Çalışacağımız yerde karşımıza çıkacak zorluklar, sıkıntılardan korkmayız, çekinmeyiz. Çünkü sağlık götürme ilkesi ile hareket ederiz; ülke fark etmeksizin gidebildiğimiz en ücra köşeye kadar… Bence Che’nin hayatında kabul ettiği ana fikir buydu, nerede olduğu fark etmeksizin her şeyden önce hekimdi”. 

İsterseniz bu kahramanları biraz daha yakından tanıyalım.

KÜBALI SAĞLIK EMEKÇİLERİ

Epidemiyoloji ve Hijyen uzmanı Dr. Edel Santana Castillo (San Louis - Pinar del Rio)

Epidemiyoloji ve Hijyen uzmanı Dr. César Rafael Quesada Matos (Bayamo)

Granma Tıp Bilimleri Üniversitesi Preklinik ve Klinik Departmanı

Psikolog Pedro Ernesto Millet Rodríguez

Hemşire Taimi Rodriguez

Hemşire Jose

(Ön sırada soldan üçüncü)

Soldaki

Ameliyat Hemşiresi Liuder

Enstrüman masasının başındaki

Anestezi teknisyeni Ernesto Michel

(Bordo bereli)

Tercüman Herikles

(Sol başta)

Diyetisyen Felino Hernández

Beslenme ve Diyetetik mezunu. Havana "Hermanos Ameijeiras" Klinik – Cerrahi Hastanesi’nde görevli. 

Dr. Juan Carlos Dupuy Nuñez (Dahiliye uzmanı, Ekibin lideri)

Nuñez, 2005 yılında kurulan Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı'nın 3 kurucusundan biri ve ilk lideri. Villa Claralı.

Dr. Alemy Paret Rodríguez (Pediatri)

Ciego de Ávilalı.

Dr. Amado Yadro Jiménez (Çocuk psikiyatrisi)

Fotoğrafta Ciego de Ávila Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde Çocuk Psikiyatrisi uzmanı olarak görevli olan Dr. Jiménez, yanındaki eşiyle mesleğinde 25 yılını tamamlaması nedeniyle teşekkür belgesiyle görülüyor.

Dr. Lucia Cardona Gari (Kadın Doğum Uzmanı)

Santiago de Cuba.

Dr. Marlene Tang Borrego (Kapsamlı Genel Tıp Uzmanı)

Ortadaki

Dr. Abel Aguilar Rodríguez (Kapsamlı Genel Tıp)

Havana'daki Calixto Garcia Hastanesi'nden.

Dr. Ruber Ortiz Legra (Kapsamlı Genel Tıp)

Matanzaslı. 2013'te Venezuela, 2020'de Azerbaycan'daydı. Üçüncü kez enternasyonalist göreve çıkıyor.

Dr. Yordys Lázaro Medero Batista (Kapsamlı Genel Tıp)

Mayabequeli, 29 yaşında. İlk enternasyonalist görevi.

Dr. Leonardo Daniel Leon Acosta (Kapsamlı Genel Tıp) 

Soldaki

Dr. Alexander Vera Cedeño (Kapsamlı Genel Tıp)

Arka sırada mavi bereli

Soldaki

Felo Echezarreta Eğitim Polikliniği, San José de las Lajas, Mayabeque

Dr. Rolando Vazquez Muñiz (Ortopedi uzmanı)

Kırmızı eşofmanlı

Dr. Rafael Roque Benitez (Ortopedi uzmanı)

(Sağdaki)

Dr. Isael Alfonso Graña (Ortopedi uzmanı)

Fructuoso Rodriguez Ortopedi Hastanesi

Dr. Adrián González Vigo (Ortopedi uzmanı)

Ciego de Avilalı (Soldan üçüncü)

Dr. Yasmany Rivas Corzo (Genel cerrahi uzmanı)

Havana. Fotoğraftakilerden hangisi olduğu tespit edilemedi.

Dr. Roberto Santana Caballero (Genel cerrahi uzmanı)

Havana "Hermanos Ameijeiras" Klinik – Cerrahi Hastanesi’nde görevli. Beyaz bereli

Soldan altıncı, arkada ("Hermanos Ameijeiras" Klinik – Cerrahi Hastanesi’ndeki bölüm hekimleriyle)

Dr. Victor Jose Vasallo Comendeiro (Anestezi uzmanı)

Dr. Karel Pinon Garcia (Anestezi uzmanı)

(Sarı bereli)

Dr. Jorge Rodriguez Salas (Yoğun bakım ve Acil tıp uzmanı)

Luis Diaz Soto Donanma Hastanesi

Dr. Vladimir Alejandro Martinez Valero (Yoğun bakım ve Acil tıp uzmanı)

Havana. Luis Diaz Soto Donanma Hastanesi

GRUP FOTOĞRAFLARI

Soldan, Amado Yadro Jiménez (Çocuk Psikiyatrisi), Alemy Paret Rodríguez (Pediatri), Adrián González Vigo (Ortopedi),  Dr. Yordys Lázaro Medero Batista (Kapsamlı Genel Tıp),  Dr. César, Dr. Ruber Ortiz (Kapsamlı Genel Tıp)

Soldan, Hemşire José, Dr. Abel Aguilar Rodríguez ve Psikolog Pedro Ernesto Millet Rodríguez

Soldan, Tercüman Herikles, Hemşire Taimi Rodriguez, Dr. Alexander Vera Cedeno (mavi bereli), Hemşire José, Dr. Yordys Lázaro Medero Batista, Psikolog Pedro Ernesto Millet Rodríguez,  Epidemiyoloji ve Hijyen uzmanı Edel Santana Castillo ve Dr. Abel Aguilar Rodríguez  

Ortopedi uzmanları ekibinden üçü: Dr. Rolando Vazquez Muñiz, Dr. Isael Alfonso Graña, Dr. Rafael Roque Benitez