Toplumcu tıp yolculuğumuzun neresindeyiz ?

Bugün Toplumcu Tıp yolculuğumuzun üçüncü yılını tamamladık. İstanbul Tıp Fakültesi'nde gönüllü öğrencilerin katıldığı seminerlerle başlayan maceramız, 2012 - 13 öğretim yılında Toplumcu Tıp seçmeli dersinin müfredata alınmasıyla (1, 2, 3) yeni bir içeriğe büründü. Bu süreçte en büyük sıkıntımız kaynak yokluğuydu. İlk yıl bütün çabamızı kaynak yaratmaya ayırdık ve bu çabaların sonunda ders notlarımız Toplumcu Tıbba Giriş başlığıyla yayınlandı (4). Yine bu süreçte facebook üzerinden bir ağ oluşturduk, Academia.edu internet sayfalarında yazılı kaynaklarımızı topladık ve 22 Ağustos 2013 tarihinde birikimlerimizi Toplumcu Tıp Sayfaları blogumuz üzerinden paylaşmaya başladık.

Facebook

İnternet olanaklarından yararlanmak amacıyla Toplumcu Tıp Seminerleri ilk olarak bir facebook sayfası üzerinden örgütlenmiştir (Şekil 1). Bu sayfanın 2 Nisan 2014 itibariyle 364 üyesi bulunmaktadır. Bu sayfaya üyeler de katkıda bulunabilmektedir. Facebook üzerinden açılan Sağlıkta Performansa Hayır sayfasının da 276 üyesi vardır (Şekil 2).

Şekil 1.

Şekil 2. 

Geçtiğimiz ay içinde facebookta Toplumcu Tıp / Social Medicine adı altında yeni bir sayfa daha açılmıştır. Sayfa 2 Nisan 2014 itibariyle 262 beğeni almıştır (Şekil 3).  

Şekil 3.

Academia.edu

Academia.edu akademisyenlerin araştırmalarını paylaşmaları için oluşturulmuş ücretsiz bir platform. 8,5 milyondan fazla akademisyenin üye olduğu platformda 2,5 milyonun üzerinde araştırma – makale paylaşılıyor. Ayda 5 milyon ziyaretçisi bulunan bu ağda Mehmet Akif Akalın adına açılan bir sayfada kaynaklarımızı topladık. 2 Nisan 2014 tarihi itibariyle toplam 455 düzenli takipçisi bulunan sayfamız (sayfalara yüklenen her materyal Academia.edu tarafından takipçilere bildirilmektedir) içinde yer alan materyaller şimdiye dek 23.105 kez görüntülenmiştir (Şekil 4).

Şekil 4.

Öğrencilerimiz ve araştırmacılar için bir kütüphane işlevi gören sayfamızda toplumcu tıbbın değişik alanlarına ilişkin Türkçe ve İngilizce yazılı materyal word dosyası ve pdf olarak aşağıdaki başlıklar altında toplandı (parantez içindeki rakamlar bölüm içindeki materyal sayısıdır):

·         Kitaplar (17)

·         İşçi Sağlığı ve Güvenliği (21)

·         Toplumcu Tıp (41)

·         Tıp Eğitimi (17)

·         Ders dokümanları (19)

·         Makaleler (59)

·         Konuşma metinleri (18)

·         İlkyardım (8)

·         Eleştirel Düşünme (4)

·         Öğrenme (3)

·         Toplumcu Tıp Seçmeli Ders (9)

·         Sağlıkta Sınıf Tavrı – Tıp Eğitimi (1)

·         Genel Pratisyenlik (4)

·         Halk Sağlığı (12)

·         Sağlık Politikaları (17).

Arşivimizde 2 Nisan 2014 itibariyle kitap, broşür, araştırma, makale, ders notu ve slayt formatında çoğu Türkçe toplam 250 materyal bulunmaktadır (Şekil 5).  

Şekil 5.

Özellikle öğrencilerimizin ve sosyal bilimci dostlarımızın sık yararlandıkları Academia.edu sayfalarımız günde ortalama 50 kişi tarafından ziyaret edilmektedir (Şekil 6).

Şekil 6.

Ayrıca Academia.edu içinde Socialist Medicine başlığı açılmış ve böylece bir ilgi alanı oluşturulmuştur. Halen 27 üyesi olan ilgi alanı arşivinde 22 doküman bulunmaktadır (Şekil 7).

Şekil 7.

Toplumcu Tıp Sayfaları Blogu

Toplumcu Tıp Sayfaları blogu 22 Ağustos 2013’de yayınlanmaya başlamıştır. Zaman içinde blog Sağlığın Toplumsal Belirleyicileri, Türkiye’de Toplumcu Tıp ve Sınıfın Sağlığı blogları eklenerek zenginleştirilmiştir (Şekil 8, 9, 10 ve 11).

Şekil 8. 

Şekil 9.

Şekil 10.

Şekil 11.

Toplumcu Tıp Sayfaları (Anasayfa) 2 Nisan 2014 itibariyle 6.350, Sağlığın Toplumsal Belirleyicileri 1.762, Türkiye’de Toplumcu Tıp 3.078 ve Sınıfın Sağlığı blogu 449 kez görüntülenmiştir.

Anasayfa’dan toplam 20 ayrı sayfaya/bloga erişilebilmektedir. Zaman Tüneli’nde toplumcu tıp kısa tarihi tanıtılmakta, Seminerler sayfasında bugüne dek İstanbul Tıp Fakültesi’nde yaptığımız Toplumcu Tıp Seminerleri sunulmakta, Seçmeli Ders sayfasında ise dersin tanıtımı yapılmaktadır. Açık Radyo Söyleşisi podcastı 31 Ocak 2014 tarihinde Açık Radyo’da toplumcu tıp üzerine yapılan söyleşinin kaydıdır.

Toplumcu Tıp Eğitimi sayfasında Venezuela, Küba ve ABD’den toplumcu tıp eğitimi örnekleri sunulmakta, Sağlığın Toplumsal Belirleyicileri ve Sınıfın Sağlığı bağlantılarıyla aynı adlı bloglara erişilmektedir. Sunular sayfasında toplumcu tıp alanında yapılmış sunulara ulaşılabilirken, Videolar ve Ses Kayıtları sayfasından toplumcu tıp alanında görsel materyallere erişilebilmektedir. Kaynakça sayfasında toplumcu tıp alanındaki basılı kaynaklar sıralanmıştır.

Biraz da Sanat ve Seçme Yayınlar sayfaları yanında Türkiye’de Toplumcu Tıp bağlantısından aynı adlı bloga, Tıp Bu Değil bağlantısından İnsanbu internet sitesine, Arşiv bağlantısından Academia.edu sayfamıza, Bağlantılar linkimizden toplumcu tıp eğitimi verilen okulların web sitelerine, Toplumcu Hemşirelik bağlantısından aynı adlı bloga ve İNSEV bağlantısından İnsan Sağlığı ve Eğitim Vakfı web sayfalarına erişilmektedir.   

Akif Akalın 

Dipnotlar:

1. Hekimedya. (2012). Toplumcu Tıp Çapa'da Müfredatta. 04/ 10/ 2012 11:47.

http://www.hekimedya.com/index.php/haberarsiv/380-toplumcu-tp-capda-muefredatta.html

2. Mustafa Sütlaş. (2012). Geleceğin hekimlerine yeni ders: "toplumcu tıp". Bianet. 15 Kasım 2012.

http://www.bianet.org/bianet/saglik/142102-gelecegin-hekimlerine-yeni-ders-toplumcu-tip

3. Haberand. (2012). Çapa’da toplumcu tıp dersi müfredatta. 14 Ekim 2012 Pazar

http://www.haberand.com/capa-da-toplumcu-tip-dersi-mufredatta-h-186531.html

4. Akalın, MA. (2013). Toplumcu Tıbba Giriş. İstanbul: Yazılama Yayınevi.