David Sanders’ı yitirdik

Toplumcu tıbbın önemli isimlerinden David Sanders’ı dün (30 Ağustos) geçirdiği bir kalp krizi sonucu yitirdik.

Okurlarımız David Sanders’ı çeşitli vesilelerle alıntılar yaptığımız “The Struggle for Health: Medicine and the Politics of Underdevelopment”, “Questioning the Solution: Health Care and Child Survival” ve “Fatal Indifference: the G8, Africa, and Global Health” kitaplarından anımsayacaklar.

Güney Afrika Cumhuriyeti’nde Western Cape Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu’nun kurucu direktörü olan Sanders, henüz 1960’lı yıllarda tıp fakültesi öğrencisiyken girdiği toplumcu tıp mücadelesini, yaşamının sonuna dek kesintisiz sürdürdü. Sanders bu yıllarda yoksul Güney Afrikalıların “ücretsiz” tıbbi hizmete erişebilecekleri bir klinik kurdu.

Tıp fakültesini bitirdikten sonra Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ihtisası yapan Sanders, daha sonra halk sağlığı alanına yöneldi ve sağlık politikalarına odaklandı. Güney Afrika Cumhuriyeti ve Zimbabwe’de çeşitli toplumcu sağlık hizmetleri örgütledi.

1980’li yıllardan itibaren işçi sınıfı hareketinin gerilemesiyle birlikte, sermayenin Üçüncü Dünya Ülkeleri’ne saldırı araçları haline gelen Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF’in, başta Afrika olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde sağlık altyapılarını çökertmeyi hedefleyen politikalarını eleştirdi. Bu süreçte Dünya Bankası’nın güdümünde, “yapısal uyum programları” için Truva atı rolü üstlenen bu örgütlerin kirli yüzlerini teşhir etti.

Yaşamı boyunca kararlı bir anti-emperyalist duruş sergileyen Sanders, geri bıraktırılmış ülkelerde sağlık hizmetlerinin geliştirilebilmesinin ancak emperyalizmin dize getirilmesiyle mümkün olabileceğini savundu. 

2000’li yıllarda Dünya Sağlık Örgütü’nün “Sağlığın Sosyal Belirleyicileri Komisyonu” Bilgi Ağı üyesi olan Sanders, örgütün komisyon çalışmalarını “apolitikleştirme” çabalarına karşı çıktı. Bu süreçte Dünya Sağlık Örgütü’nün yıllıklarına “alternatif” yıllıklar (Global Health Watch) hazırlayan Halkların Sağlık Hareketi’nin (Peoples Health Movement) kurucu üyesi oldu ve yürütmesinde görev aldı (okurlarımız Sınıfın Sağlığı arşivinden bunlara erişebilirler).

Anısı mücadelemizde yaşayacak.

Akif Akalın

https://haber.sol.org.tr/blog/sinifin-sagligi/akif-akalin/david-sandersi-yitirdik-269519