Kapalı kapılar ardında pandemi

Kapalı Devre Çalışmayla Kısa Devre Eden Akıl 

Çanakkale Belediye Meclisi CHP Grup Başkanvekili Erdal Gezen’in Koronavirüs testi pozitif çıkınca 92 meclis üyesi bir hafta süreyle karantinaya alınarak evlerine gönderilmiş. Basit bir haber gibi görünüyor ancak içinde anlamlı çelişkiler barındırıyor.

 

Kesimine Göre Esnek Mevzuat

Dün (9 Eylül) Çanakkale Belediyesi’nin açıklaması ortalıkta dolaşmaya başlar başlamaz, İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun kapalı devre çalışma düzeni icadını Belediye Meclisi üyelerine de yakıştıran yorumlar ortaya çıktı. 

Dardanel işçilerinin evlerinde karantinaya girmesini tehlikeli bularak kapalı devre çalışma düzenini icat eden İl Hıfzıssıha Kurulu acaba benzer bir karara Belediye Meclisi için de imza atabilir miydi? Belediye Meclisi üyelerini test yaptırmaksızın her gün aynı salona toplayıp akşamları aynı yurtta konuk etmek mümkün olabilir miydi? 

İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun hem yasalara hem bilime aykırı kararıyla verilmiş olan sermaye desteği Türkiye’de emeğin tarihindeki kara bir leke olarak yerini alacak. İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun “Kapalı Devre Çalışma Düzeni” kararında CHP’li belediye başkanının ve belediye doktorunun da imzası yer almaktaydı. Düzen muhalefetinin solculuğu sermayenin kapısında son bulur.

 

Karantina Süresi Ne?

 

Ülkemizde temaslıların karantina süresi nedir sorusu akla geliyor hemen akla bu haberi görünce. Çünkü ortalıkta uçuşan 14 gün uygulamalarına kulak aşinalığımız nedeniyle “7 gün de nereden çıktı” diyorsunuz ister istemez. Temastan itibaren 5 gün geçmiş, ikisini topluyoruz. Yine ondört günü tutmuyor. Basit bir araştırma ile bu konu ile ilgili tutarsız uygulamaların yürürlükte olduğunu fark ediyoruz.

 

Karantina, temas nedeniyle hasta olması beklentisi yükselen kişiyi yeni temaslardan alıkoyarak hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasını beklemek için yapılır. Belirtisiz olarak hastalanılabilen ve diğerlerine hastalık bulaştırmaya başlanılan bir hastalık için insanları kuluçka süresinden daha az bir süre karantinada tuttuktan sonra testsiz salıvermek hangi bilimin önerisi olabilir? Belki düzenin iktisat bilimi. Şansına güvenmek birçok maliyeti bir kalemde siler. Kurbanlar hariç.

 

Sağlık Bakanının Yardımcısı ve içinde bulunduğu ekip uluslararası bilimsel çalışma sunarken virüsün kuluçka süresi 14 gün. Karantina süresinin de bilimin sözüne göre kuluçka süresi kadar olması gerekiyor. Ancak bu ikisi yurdumuzda tutarlı olmayabiliyor yine de (1).

 

Test Muamması

 

Günde 100.000 test yapılıyor. Ancak kime yapılıyor?

 

Çok değil bir ay önce Çanakkale’de Dardanel tesislerinde COVID vakaları görüldü. Dardanel’in patronlarına göre söz konusu belediyenin doktorunun da aralarında bulunduğu İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun (onayı değil) düpedüz önerisi ile icat edilen kapalı devre çalışma sistemi marifetiyle test dahi yapılmadan 14 gün boyunca aynı yurtta yatırılıp kaldırılan ve salgın mahali olan fabrikada çalıştırılan işçilere bu test yapılmıyor örneğin. Yapılıyor da fabrikada “karantina” süresince hasta, bulaşlı ve sağlıklı işçi birarada tutulup günlerce birlikte çalıştırıldıktan sonra, iş bitince yapılıyor.

 

Çalışan işçiler zaten gönüllüymüş, zorlama olmamış.

 

Bu yol bir açıldığında belirtisiz bulaşıcı hastalığı olan herkesin her türlü kamusal hizmete gönüllü olabilmesine kapı aralanır. İşe gönüllü olmak yeterli mazeret haline gelir. Bu kadar işsizliğin kol gezdiği bir ülkede işe gönüllülük buna yeterli ise tüm sağlık mevzuatını bir kalemde çöpe atabiliriz.

 

Halk sağlığı ve çalışanın sağlığını korumaya ilişkin tarihsel kazanımlar, ülkenin yasalarının zorunlu tuttuğu önlemler, akla ve tıp bilimine aykırı bir lafebeliği ile etkisiz kılınmaya çalışılıyor.

 

Peki dünyanın en saygın sağlık otoritelerinden CDC test konusunda ne buyurmuş?(2)

 

- Tüm teyit edilmiş ya da muhtemel COVID-19 hastalarının yakın temasları için test yapılması göz önüne alınmalıdır. (Şu anda parayla test yaptırabilmek bile sıradan vatandaş için kolaylıkla mümkün değil)

 

- Testte pozitif çıkanlar belirti göstersin ya da göstermesin teyit edilmiş bir COVID-19 vakası olarak ele alınmalıdır

 

- Belirti göstermeyen ve testi negatif çıkan temaslılar da kendilerini en son temaslarından itibaren 14 gün karantinaya almalıdır. (Türkiye’de aralarında devlet bankaları da bulunan bazı işverenler kendi olanağıyla test yaptıran çalışanlarını sonuç negatif çıkarsa hemen işe çağırmakla tehdit ediyor)

 

- Eğer test olanağı mevcut değilse belirtili yakın temaslılar kendilerini izolasyona almalı ve muhtemel COVID-19 hastası olarak ele alınmalıdır

 

- Test yapılmamış belirtisiz yakın temaslılar son temaslarından itibaren 14 gün boyunca karantinaya alınmalı ve belirti göstermeye başlayanlar klinik gözlem altında tutulmalıdır.

 

Bilindiği üzere Dardanel vakasında işçilere ortalıkta belirti yoksa bu kadar kişiye test yapılmasının mümkün olmadığı açıklaması yapılarak aynı ortamda çalışmaya devam etmeye yönlendirilmişlerdi.

 

Mevcut düzeninin hukukunda, sağlığında, eğitiminde gittikçe artan oranda sınıfsal farklara bağlı keyfi farklı uygulamalar yaşıyoruz. Hatırlatmakta fayda var: tıp camiasının yeri kendisinin de içinden çıktığı emek cephesidir.

 

Zafer Anayurt

 

DİPNOTLAR

 

1. https://sol.org.tr/haber/saglik-bakani-yardimcisi-bakanligin-olum-verilerini-gizledigini-desifre-etti-13861

2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/php/contact-tracing/contact-tracing-plan/contact-tracing.html