Küba’da “ücret reformu” Aralık ayının son haftasında, yeni mali yıla girilmeden hemen önce yürürlüğe giriyor. Adada 1994 yılından beri süregelen “ikili” para sisteminde de son veriliyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Marta
Elena Feitó Cabrera, 13 Aralık 2020’de Küba’daki yaklaşık 3,3 milyon ücretli
işçiyi ilgilendiren “ücret reformu” hakkında bilgi vererek, reform çerçevesinde
devletin artık ürünlere değil bireylere sübvansiyon uygulayacağını açıkladı. Bu,
devlet sübvansiyonlarından artık yalnız ihtiyaç sahibi Kübalıların
yararlanabileceği anlamına geliyor.
Reformla istihdamı ve yönetici
pozisyonları teşvik etmek için ücret rejimi değiştiriliyor ve yöneticilere daha
yüksek ücretler sağlanıyor. Ücret bakımından profesyoneller (doktor, avukat vb), orta ve yüksek düzey
teknisyenler arasında fark olacak. İlave ödemeler, teşvikler ve diğer ödemeler
ücret ölçeğinde yer almayacak. Akademisyenlere ilave ödemeler yapılacak.
Asgari ücret, emekli aylığı ve sosyal
yardımların belirlenmesinde referans mal ve hizmetler sepeti maliyeti esas
alınacak. Brüt ve net ücret kavramı getiriliyor. Ücret, emekli aylığı ve diğer
yardımların artışı, makroekonomik dengelerle uyumlu olacak.
Küba’da halen 400 peso (17 dolar) olan
asgari ücret 5 kat arttırılarak aylık 2.100 peso (87 dolar) olarak belirlendi.
Ücret ölçeğinde yapılan işe göre 32 farklı ücret grubu yer alıyor ve en yüksek
ücret aylık 9.510 peso (asgari ücretin 4,5 katı) olarak hesaplandı.
Böylece Küba’da ortalama ücret
bugünkü 750 peso düzeyinden 1.050 peso düzeyine çıkmış olacak. Ancak emekli
aylıkları, çalışan ücretleri kadar artmıyor.
Özel sektörde de ücret ölçeği geçerli
fakat ayrıca parça – başı ödeme, bireysel katkıya göre ödeme gibi yöntemler de
kullanılacak.
Özel Mariel Kalkınma Bölgesi’nde ve
turizm alanında performansa dayalı ödeme sistemi korunacak.
Yabancı yatırımlarda ücret, işçi ile yabancı şirket arasındaki sözleşmeyle belirlenecek. Bu ücret, ücret ölçeğindeki pozisyona karşılık gelenden az olmayacak.
Küba, devrimin 62. yıl dönümüne "ekonomik reform" tartışmalarıyla giriyor. Kübalıların bir bölümü reformların Küba'nın sıkıntılarına son vereceğine inanırken, bir bölümü endişeler taşıyor. Elbette sonucu her zaman olduğu gibi Küba işçi sınıfının devrime ve devrimin kazanımlarına ne ölçüde sahip çıkacağı belirleyecek.
Sınıf mücadelesi böyle bir şey, "devrimi yaptık, üzerinden 62 yıl geçti" demekle olmuyor. Mücadele her gün, ilk günün sıcaklığıyla devam ediyor.
Akif Akalın
:(
YanıtlaSil